Czym jest gluten?
Gluten to białko występujące w zbożach takich jak: pszenica, żyto i jęczmień oraz w mieszance pszenicy z żytem zwaną pszenżytem. Odpowiedzialny jest za spulchnianie ciasta i łączenie składników. Znajdziemy go w pieczywie, makaronach, niektórych kaszach, ale także w wielu innych przetworzonych produktach spożywczych...
Choroby związane z glutenem
Celiakia
Celiakia jest rodzajem choroby autoimmunologicznej. Oznacza to, że układ odpornościowy błędnie atakuje zdrowe tkanki i narządy. W przypadku celiakii gluten wywołuje reakcję układu odpornościowego, która uszkadza wyściółkę jelita cienkiego. Schorzenie to może powodować objawy trawienne, takie jak ból brzucha, wzdęcia i biegunka. Może również prowadzić do przewlekłego skrajnego zmęczenia, bólów głowy, depresji oraz bólu kości lub stawów. Z czasem uszkodzenie jelita cienkiego uniemożliwia temu narządowi wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. Obecnie jedyną skuteczną metodą leczenia jest ścisłe stosowanie diety z eliminacją glutenu. Warto dodać, że celiakia to nie jest alergia na gluten, choć te choroby są często mylone.
Nietolerancja glutenu
Znana również jako nieceliakalna nadwrażliwość na gluten. Charakteryzuje się tym, że mimo braku celiakii posiadamy niektóre jej objawy po spożyciu glutenu. Nietolerancja glutenu nie powoduje tego samego rodzaju uszkodzeń jelita cienkiego co celiakia. Warto wiedzieć, iż nietolerancja glutenu może nie być nawet spowodowana samym glutenem. Leczenie nadwrażliwości na gluten polega na czasowym stosowaniu diety bezglutenowej.
Ataksja glutenowa
Jest to choroba autoimmunologiczna, która czasami wraz z celiakią występuje u osób spożywających gluten. Ataksja glutenowa wpływa na niektóre tkanki nerwowe. Powoduje problemy z kontrolowaniem mięśni, które pomagają Ci się poruszać i utrzymywać równowagę lub koordynację. Badania sugerują, że dieta bezglutenowa może pomóc złagodzić ataksję glutenową.
Alergia na gluten
Jest jedną z najczęściej występujących alergii – badania dowodzą, że nawet 25% osób z alergią na pokarm ma objawy uczulenia na to białko. Alergia na pszenicę występuje, gdy układ odpornościowy myli gluten lub inne białko znajdujące się w pszenicy z zarazkami. Następująca po tym reakcja układu odpornościowego może powodować niektóre z tych samych objawów trawiennych co celiakia lub nietolerancja glutenu. Czasami alergia na pszenicę może również powodować inne objawy, takie jak swędzące bąble zwane pokrzywką. Warto wiedzieć, iż uczulenie na pszenicę nie musi wykluczać z diety innych zbóż zawierających gluten, takich jak jęczmień i żyto.
| Produkty wolne od glutenu | Produkty zabronione w diecie |
|---|---|
|
|
Za bezglutenowe produkty przetworzone uznaje się takie, w których zawartość glutenu nie przekracza 20 ppm (20 mg na kg). Mogą być one opisane słownie jako bezglutenowe oraz zawierać międzynarodowy licencjonowany znak ( przekreślony kłos) lub inny symbol wymyślony przez producenta oznaczający produkt bezglutenowy.
Podsumowanie
Mimo, że dieta bezglutenowa zalecana jest głównie osobom cierpiącym na wyżej wspomniane dolegliwości, może być również popularna wśród osób, które nie mają problemów zdrowotnych związanych z glutenem. Korzyści z diety to poprawa zdrowia, utrata wagi a także wzrost energii.
Przy stosowaniu diety bezglutenowej ważne jest, aby zwracać szczególną uwagę na swoje wybory żywieniowe, składniki zawarte w żywności i ilość wartości odżywczych. Warto wiedzieć, iż niektóre produkty bezglutenowe mają również wyższą zawartość tłuszczu i cukru niż zastępowane produkty bogate w gluten. Ważne jest, aby zwracać uwagę na swoje wybory żywieniowe, nie tylko pod kątem zawartości glutenu, ale także ogólnego poziomu składników odżywczych, sodu i kalorii z tłuszczów i cukrów. Najlepszym wyjściem jest wizyta u lekarza lub dietetyka, którzy szczegółowo omówią jak ma wyglądać nasza dieta.